Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753
Douceto
Valerianella locusta
Caprifoliaceae Valerianaceae
Àutri noum : Grasseto, Pan-froument, Raspello, Agnelet, Lachugueto.
Noms en français : Mâche potagère, Doucette potagère.
Descripcioun :La douceto es uno erbo fèro bèn couneigudo qu'es aro proun samenado e culido coume ensalado. Se destrìo dis àutri Valerianella qu'a quàsi ges de calice à si flour. Li formo fèro soun bluio (fotò), alor que li cultivado soun blanco (fotò peréu). Trachis dins li relarg un pau umido e sablous. S'atrobo dos varieta, l'uno à fru larg (V. locusta s.s.) e l'autro à fru mai alounga (V. carinata s.s.), vèire li dessin.
Usanço :Forço goustouso ensalado champanello o cultivado. Dóu latin Valere, valènt à dire "se bèn pourta", la planto èi vertuouso. Es uno bono desgreissarello pèr li regime ameigrissènt.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Valerianella
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae
Ordre : Dipsacales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Mars à jun
Liò : Pelouso umido
- Sablo
- Bos clar
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterrano
Ref. sc. : Valerianella locusta (L.) Laterr., 1821